Van de hoed en de rand

Deze week was ik trots. Trots op mezelf. Trots zijn is eigenlijk niet echt makkelijk, merk ik vaak. Oprecht vinden dat je iets goed hebt gedaan.

Trots was ik deze week op mijn werk, op een van de kinderen die ik die woensdag uitbehandelde. Na een hele intensieve periode samen te hebben gewerkt, was ik twee avonden de laatste behandeling aan het voorbereiden. Ze verdiende een mooie laatste behandeling, een beloning voor het harde werken. We vulden en versierden een taart. Het is dat ik geen kers had om erop te doen… Ook was ik trots op mezelf, omdat ik deze week tijdens een huisbezoek een gezin op weg hielp in de wirwar van voorzieningen en huisaanpassingen. De dankbaarheid in de ogen van de moeder sprak boekdelen. Ik liep blozend de deur weer uit. Wat voelde dat goed!

Ook thuis was ik trots. Complimenten kreeg ik, omdat ik zo zakelijk kan zijn als het moet. Ik houd van rechtvaardigheid. En krijg die dan ook, zeker als het om materialistische zaken gaat, zoals het prutsen met een rekening van een autogarage. Met die zakelijke kant, krijg ik veel voor elkaar. Deze kant is goed te combineren met mijn emotionele kant, mijn gevoelige kant. Stiekem best wel een gouden combinatie.

Trots heeft ook te maken met waardering. Als je iets moois doet, waar je misschien zelf trots op bent, is het enigszins logisch dat je er waardering voor krijgt. Met Derk had ik het hier van de week over. Hij zit in de commerciële sector en bij goede prestaties, krijg je loonsverhoging. Klinkt best logisch; hoe meer je je best doet, hoe meer je verdient. In de zorg, ligt dit even anders, tenminste dat denk ik. Ik vroeg, en vraag, me af hoe het hier eigenlijk werkt. Binnen deze setting is het namelijk niet zo dat je, als je meer doet, je hiervoor gewaardeerd wordt. Het wordt wel gewaardeerd dat je het uitvoert, alleen voor jezelf zit er weinig extra’s in. De werkdruk ligt behoorlijk hoog, net voldoende om je structurele rooster te draaien. Projecten genoeg, vaak uit enthousiasme wordt het naar een hoger level getild. Meer succes, meer werk, niet meer waardering. Waar kan die waardering voor je werk uit bestaan? Geldelijke waardering natuurlijk. Maar dat is niet mogelijk of gebruikelijk. Maar moet je genoegen nemen met de geïnteresseerde gezichten tijdens je presentatie? Of met de positieve gesprekken over het geleverde werk? Wat ik me steeds afvraag: waar ligt de grens van de investeringen (eigen middelen en eigen tijd) en een grotere waardering voor je werk.

Uit ervaring weet ik dat je uit enthousiasme (groene pet, lees verderop in mijn blog) gemakkelijk over je eigen ‘edge’ gaat. Als je dit steeds blijft doen, wordt het gewoon dat je veel eigen tijd investeert in je werk. Die cirkel heb ik doorbroken en worstel nu met de vraag: waar ligt de grens en tot hoe ver ga ik? Hoe zakelijk kan en mag ik zijn? Ik ben er nog niet uit.

Thuis is het gemakkelijker om waardering te ontvangen als je iets extra’s doet. Voor mij is de knuffel als ik extra lekker gekookt heb genoeg. Of de grote glimlach als ik alvast heb getankt als hij nog weg moet. Of de kus als hij iets liefs op zijn kussen vindt. Ik vind het maf, dat het dan veel gemakkelijker is. Waarom voldoet het op het werk dan niet? Ik bedoel hiermee niet dat mijn leidinggevende knuffels moet gaan geven…

Even iets luchtigs na deze gedachtekronkel:

We denken de hele dag. Wat we vanavond gaan eten en of hier nog boodschappen voor nodig zijn. Of dat je dat ene bedrijf nog moet bellen of die brief nog moet posten. Dit is achtergronddenken. Mijn bovenstaande verhaal komt voort uit bewust denken. Bewust denken gaat niet meer over routinehandelingen en is bedoeld om meer te presteren dan alleen maar dingen te doen, aldus De Bono.

Tijdens een meeting van het Knowledge Broker netwerk, kregen we een presentatie over creatief denken. De Bono heeft een interessant programma ontwikkeld, namelijk het CoRT-programma (Cognitive Research Trust). Kort samengevat leert het je denken, niet door ergens simpelweg op te reageren, maar door een landkaartje te maken van de situatie en lateraal te denken. Er zijn verschillende manieren om dit te leren, maar ik zal er een toelichten. Een klein kijkje in wat ik probeer toe te passen in mijn denkwerk. Niet zo eenvoudig, maar wel erg leuk!

Volgens de Bono kun je denkhoedjes opzetten bij situaties. Hiermee vorm je je lateraal denken, oftewel creatief denken.

Lateraal denken is gebaseerd op het opnieuw (anders) ordenen van de bestaande informatie om zodoende nieuwe informatie te laten ontstaan. (…) Een probleem kent vaak een begin en een eindsituatie. Het denkproces is het proces van het vinden van een weg van het begin naar de eindsituatie. Normaal is de mens geneigd om een zo recht mogelijke lijn te volgen van begin naar einde via bekende wegen. Als ergens in deze lijn een onmogelijkheid of een schijnbare onmogelijkheid zit, gooien veel mensen de hele oplossing weg om een nieuwe te zoeken. Iemand die lateraal denkt gaat verder met de ingeslagen weg met de gedachte van “Stel dat het wel mogelijk zou zijn”. Hierdoor ontstaat een middel om verder te kijken dan die positie waar het schijnbaar onmogelijk leek. Dit kan leiden tot geheel nieuwe inzichten. (Wikipedia)

De Bono beschreef de volgende hoedjes:

• De witte denkhoed: Maagdelijk wit denken, in de vorm van feiten, cijfers en informatie.

• De rode denkhoed: Een ‘rood waas’ voor de ogen, in de vorm van emoties en gevoelsoordelen, alsmede vermoedens en ingevingen (intuïtie).

• De zwarte denkhoed: De ‘advocaat van de duivel’, negatieve beoordeling; waarom iets ‘niet’ zal functioneren.

• De gele denkhoed: Zonneschijn, helderheid en optimisme: positieve beoordeling, constructieve bijdragen, opsporen van kansen (opportunisme).

• De groene denkhoed: Vruchtbaarheid: creativiteit, zaden die ontkiemen en tot wasdom komen, beweging, provocatie.

• De blauwe denkhoed: Afstandelijkheid en controle: de dirigent van het denken, denken over denken.

(Bron: Zes denkende hoofddeksels, Edward de Bono en de Wikipedia van de Bono)

Hieronder zie je een voorbeeld van een denkmap volgens bovenstaande methode. Kom je komende weken een situatie tegen, waar je even de tijd voor kunt nemen, probeer dan eens onderstaande denkmap te maken. Er komen soms echt geweldige dingen naar boven, waar je eigenlijk niet aan hebt gedacht. Het kan mensen die altijd een zwarte hoed op hebben, ruimdenkender maken en mensen die altijd overpositief zijn, meer kritisch leren denken. Zie hier mijn map van waardering krijgen.

Uiteindelijk verbreedde het mijn idee over het onderwerp waardering krijgen voor je werk. Wat het me opleverde: de positieve kanten (gele hoedje) waren veel gemakkelijker te bedenken. Uiteindelijk komt het er voor mij op neer, dat het naar je zin hebben op je werk, het allerbelangrijkste is. Voor mij is een dik salaris niet zo heel belangrijk. Ook gaf het me de informatie dat ik me vooral stoor aan de onduidelijkheid hoe eventuele waarderingen te verdienen zijn. Gevoelsmatig, daar heb je de oppositie van mijn zakelijke kant weer, is dit voor mij niet fijn. Tot slot: wat ga ik er mee doen? Ik ga eerst eens uitzoeken wat er feitelijk op papier staat over waarderingen. Als ik die informatie heb, kan ik er ook op een zakelijke manier meer verder.

Als je het interessant genoeg vindt, raad ik je het boekje Zes denkende hoofddeksels van Edward de Bono aan voor meer achtergrond. Lenen mag ook.

Mijn brein is moe. Moe van het denken. Ik ben benieuwd wat jullie hiervan vonden. Ik merkte wel op, dat mijn gedachten en blogs nogal uiteenlopen. Als iemand een modelletje kent om dit te structureren?

Tamara