Liefde is…

Fotografie: Christiaan de Groot
Taart: Derk van Veen en Tamara Vreeburg

Op dit moment ben ik op een punt in mijn leven, waarop er veel beslissingen gemaakt moeten worden. Beslissingen die mijn leven kunnen veranderen: samenwonen, misschien trouwen (of gevraagd worden in mijn geval; ik mag Derk niet vragen), een ander huis kopen en zoals Jochem Meijer het mooi beschrijft: klapperende eierstokken. Dit bracht me bij een gedachtegang over wat maakt of breekt dat je ‘eeuwig’ bij elkaar blijft of niet.

Iedereen kent de gedachte dat als je single bent, je een partner wilt en als je een partner hebt, dat je weer ‘eens vrij’ wil zijn. Relaties zijn interessante observatieobjecten. Ik kijk er vanuit mijn eigen standpunt naar, dus niet als psycholoog. Dat ben ik niet.

Om me heen groeien mensen naar elkaar toe en soms weer uit elkaar, zetten vrienden een punt achter hun relatie, struinen ze de wereld af naar lekkere hapjes of zijn ze tien jaar of meer bij elkaar. Af en toe trouwen er een paar, of wonen gezellig samen, om de haverklap worden er kinderen geboren en er worden agenda’s gevuld met internetdates…

Ik blijf het fascinerend vinden dat mensen elkaar ´vinden´. Ik werd getriggerd door het reclamefilmpje van Pepper. Hierin zie je twee mensen elkaar in steeds een andere setting tegenkomen. Bizar dat je je partner hebt gevonden in deze drukke maatschappij. Frustrerend als je diegene nog niet hebt gevonden. Wanneer je vraagt: “Waar hebben jullie elkaar ontmoet?”, krijg je meestal de meest fantastische verhalen. Er zit vrijwel altijd een grappig aspect aan het verhaal; botsingen, per ongeluk bij de verkeerde deur aangebeld, gered door, een andere tent in gelopen, zomaar gekoppeld, of zoals in mijn geval: tijdens onze middelbare school tijd reageerde Derk geshockeerd over een stuk belegd stokbrood dat ik niet meer op kon in de pauze en dus weggooide. Mensen die Derk kennen, snappen dit. Deze verhalen zijn over het algemeen altijd de moeite waard om te vertellen tijdens een huwelijksvoltrekking.

Niemand weet wat de toekomst brengt voor een relatie. Wat vandaag een perfecte relatie lijkt, kan er volgende week heel anders uit zien. Vele variabelen kun je niet sturen: gezondheid is er eentje. Iedereen kan plotseling ziek worden, wat drastische gevolgen kan hebben voor een relatie. Alleen achterblijven, de stress niet kunnen opbrengen, het contact ergens anders zoeken in moeilijke tijden, persoonlijke veranderingen door de ziekte, aan moeten passen, dromen die in duigen vallen. Ik heb het allemaal gezien om me heen…

Ook het geval ‘het gras is altijd groener…’ ben ik wel tegengekomen in mijn omgeving. Soms bleek dat gras ook groener en sappiger en wordt daar nu elke dag met veel plezier op gespeeld. Soms bleek het gras een dorre woestijn, waar niets te halen viel, behalve een diepe teleurstelling. Toch kan dat gras bijzonder aantrekkelijk zijn, véél aantrekkelijker dan het gras in je eigen tuin. Onweerstaanbaar en vooral heel hoog gras, waardoor het zicht je letterlijk wordt ontnomen. Blind van liefde.

Bovenstaande voorbeelden zijn extremen. Volgens mij ontstaan de meeste breuken toch door subtielere, slepende zaken. Hoe werkt dat uit elkaar groeien? Komt dat doordat je onvoldoende samen deelt wat je bindt? “We ‘nemen’ wel kinderen, want daar worden we vast als stel gelukkiger van.” Nee. Er moet toch een andere bindende factor zijn. De échte ik-heb-kriebels-in-mijn-buik-liefde vervaagt na een relatie van bijna 11 jaar. Wat maakt dan dat we dan toch bij elkaar blijven? Een natuurlijk gevoel van trouw? De drang om je te binden? Gezelligheid? Praten en gezelligheid vind ik namelijk ook bij vrienden.

Voor mij is het belangrijk in een relatie dat ik mezelf kan zijn. Dat ik kan genieten van de dingen die ik leuk vind. Daarnaast kan ik er ook van genieten als Derk in zijn element is met iets, vaak hard nadenkend over iets interessants of een nieuw speeltje voor zijn fiets installerend. Volgens mij geniet je extra als je iets gemeen hebt waar je van geniet. Dit weekend heb ik bijvoorbeeld mijn eerste racefiets gekocht. Derk fietst al heel lang. We trokken direct bij thuiskomst onze fietskleding aan om vervolgens een rondje rijden. In de avondzon fietsten we al kletsend 30 kilometer rond. Elke keer als ik opzij keek, zag ik daar Derk genietend en glimlachend op zijn fiets zitten. “Waarom lach je de hele tijd zo?”, vroeg ik. “Ik vind het leuk dat jij het fietsen ook leuk vindt,” was zijn antwoord. Later vroeg ik er nog een keer naar. Waarom vindt hij het nou fijn dat ik het fietsen ook leuk vind? Hij gaf aan dat het fijn is om begrip te krijgen voor wat hij leuk vindt. Voorheen vond ik het fietsen maar tijdrovend en was het saai thuis als hij vaak ging fietsen.  Nu kan ik mee! “Vooral vind ik het leuk om jou te zien genieten.” We steken elkaar dus aan met blije gevoelens. Ik ben blij dat hij blij is en andersom.

Het klopt inderdaad wel. Wanneer ik bezig ben met een van mijn vele hobby’s, zoals fotograferen, krijg ik de ruimte en geniet ik met volle teugen. Ik kan mezelf zijn, ook wanneer hij die interesse niet deelt, maar wel op dezelfde plek is. Het maken van (bruids)taarten doen we samen; we zijn op elkaar ingespeeld, genieten van het proces en kunnen trots zijn op iets dat we samen hebben gemaakt. We ontvangen ook samen de complimenten. Trots naar elkaar kijken, maakt dubbeltrots.

Derk en ik zijn toch heel erg verschillend; hij een bèta en ik meer een alfa, hij lang en ik kort, hij competitief sportief en ik sociaal sportief, hij analytisch en ik sociaal vaardiger. Geldt dan weer ‘tegenpolen trekken elkaar aan?’ Bij ons vullen die verschillen elkaar aan. Hij daagt mij uit op bepaalde gebieden. Zo had ik bijvoorbeeld nooit durven denken dat ik twaalf meter naar beneden durf te springen. Of dat ik zou gaan klimmen waarbij ik met enig gemak hoogtes van 70 meter overbrug. Of dat ik ooit een racefiets zou kopen…

Door extremer van je eigen zelfbeeld af te gaan, kom je uiteindelijk meer ‘in het midden’ uit. Als iemand je uitdaagt extreem over je eigen grens heen te gaan, kun je daarna zelf beter beschrijven tot welk level iets bij je past. Ruim tien jaar geleden dacht ik van mezelf dat ik gewoon niet weggelegd ben voor sportieve dingen. Het type waarschijnlijk-word-ik-toch-als-laatste-gekozen-bij-gym. Als je je hiernaar gedraagt, word je dat type dus ook. Als je nooit het andere uiterste probeert, blijf je wie je bent. Als je daar tevreden mee bent, is dat prima. Ik was niet tevreden met wie ik was. Ik had ‘een Derk’ nodig. Derk had blijkbaar ‘een Tamara’ nodig.

Wat iemand nou beweegt om zich aangetrokken te voelen tot de ander, weet ik niet. Ik denk wel zeker te weten dat communicatie een van de belangrijkste aspecten binnen een relatie is. Dit geldt ook voor vriendschappelijke relaties. Alles draait om verwachtingen en gedrag. Als je verwachtingen niet uitspreekt, interpreteer je het gedrag van de ander misschien verkeerd of anders. Iemand wees mij een keer op het theoriemodel van psycholoog David McClelland: de ijsbergtheorie. Het idee erachter is, dat het gedrag van je partner waarneembaar is, maar de normen en waarden, de drijfveren en behoeftes niet; je ziet alleen het topje van de ijsberg. Als je op de hoogte bent van de behoeftes van iemand , begrijp je zijn/haar gedrag ook beter. Als iemand veel behoefte heeft aan structuur en voorspelbaarheid, begrijp je beter dat die persoon geïrriteerd raakt wanneer een situatie chaotisch en onoverzichtelijk is. Wanneer die behoefte niet bekend is, denk je misschien: “Doe eens even relax, joh, er is niets aan de hand.” Het gedrag van die persoon, lokt ook weer bepaald gedrag bij jou uit, want jij hebt ook weer je eigen drijfveren en behoeftes.

Ik heb geleerd om, zonder dat ik direct reageer op het gedrag van de ander, eerst te proberen de reden van dat gedrag te achterhalen, zeker in extremer gedrag (boos worden, weglopen, zeuren, intimideren, etc.). Iemand wordt in beweging gezet, om bepaald gedrag te laten zien. Ook is het goed om bewust te zijn van het feit dat anderen jouw normen en waarden ook niet kennen. Daar heb je hem weer: communiceer! Praat erover. Er is niets interessanter dan gesprekken te voeren over wat je belangrijk vindt en hoe je bent opgevoed. Wat had je anders willen doen? Waarvoor heb je waardering gekregen in de loop der jaren? Wat wil je doorgeven aan je kinderen? Wat vooral niet?

Als je niet communiceert over jezelf, de ander, dan heb je alleen het topje van de ijsberg. Best zonde, als je nu weet dat er nog zoveel meer blijkt te zijn om te weten van elkaar. Je dacht je prins op het witte paard te hebben, blijkt het een koning met een enorme stal witte paarden!

Denk er eens over na. Het is de moeite waard. Doe het niet als je van plan was om die ene internetdate gewoon de onderzijde van je laken te laten zien. Zonde van de tijd.

Tamara

De foto van de bruidstaart is gemaakt door Christiaan de Groot. Voor meer van zijn mooie werk, ga naar http://www.mooibelichttrouwreportages.nl/.